Koordynacja systemów zabezpieczenia społecznego w zakresie świadczeń rodzinnych.

Czym jest koordynacja systemów zabezpieczenia społecznego?

Koordynacja systemów zabezpieczenia społecznego to regulacje prawne, które uzupełniają prawo wewnętrzne danego państwa, dzięki którym osoby przemieszczające się mogą skorzystać ze świadczeń obowiązujących w danym kraju.

Świadczenia pieniężne podlegające koordynacji

1. Zasiłek rodzinny
2. Zasiłek pielęgnacyjny
3. Świadczenie pielęgnacyjne
4. Specjalny zasiłek opiekuńczy
5. Jednorazowe świadczenie "Za życiem"
6. Świadczenie rodzicielskie

Kto podlega koordynacji?

Jeżeli osoba uprawniona do świadczeń lub członek rodziny tej osoby lub rodzic dziecka przebywa poza granicami Rzeczypospolitej Polskiej w państwie, w którym mają zastosowanie przepisy o koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego (WYKAZ KRAJÓW), a nie jest to związane z pobytem w celach turystycznych, leczniczych lub związanych z podjęciem przez dziecko kształcenia, to musisz się liczyć z dłuższą procedurą przyznawania świadczenia.

W przypadku gdy pobyt osoby  uprawnionej do świadczeń lub członka rodziny tej osoby lub rodzica dziecka jest związany z zatrudnieniem lub oddelegowaniem do pracy w innym państwie w którym mają zastosowanie przepisy o koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego lub pobieraniem renty/emerytury, konieczne jest ustalenie, który organ Prezydent Miasta Krakowa czy Wojewoda Małopolski będzie właściwy do przyznania  świadczenia. W takiej sytuacji wniosek o przyznanie świadczenia i cała zebrana w sprawie dokumentacja przekazywana jest do Wydziału Polityki Społecznej Małopolskiego Urzędu Wojewódzkiego, który podejmuje stosowne rozstrzygnięcia. Organ ten rozstrzyga kwestię, który kraj ma pierwszeństwo do wypłaty świadczeń – Polska czy państwo, w którym aktualnie pracuje osoba uprawniona do świadczeń lub członek rodziny tej osoby lub rodzic dziecka. Kluczowa podczas ustalania pierwszeństwa jest aktywność zawodowa obojga rodziców.

Są tu możliwe następujące sytuacje:

1. Wojewoda odmawia przyznania świadczenia lub przyznaje świadczenie i przekazuje rozstrzygnięcie do Prezydenta Miasta Krakowa, który wypłaca świadczenie.
2. Wojewoda ustali, że Polska nie jest krajem pierwszeństwa wypłaty świadczenia i wniosek o ustalenie prawa do tego świadczenia zostanie przekazany do właściwej instytucji zagranicznej, która ma obowiązek rozpatrzyć przesłany wniosek. Tamtejsza instytucja zagraniczna przyzna oraz wypłaci świadczenie. W sytuacji, kiedy wysokość przysługujących za granicą świadczeń jest niższa od świadczeń, które przysługiwałyby na dzieci w Polsce, Wojewoda może przyznać prawo do dodatku dyferencyjnego. Jest to świadczenie w wysokości różnicy pomiędzy wysokością świadczeń przysługujących w Polsce i za granicą.
3. Wojewoda uznaje, że nie zachodzi przypadek koordynacji systemu zabezpieczenia społecznego i przekazuje sprawę do Prezydenta Miasta Krakowa, który przyznaje lub odmawia przyznania świadczenia.

Aby ustalić, czy w konkretnej sprawie mają zastosowanie przepisy o koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego wnioskodawca musi przekazać informację w formie załącznika dołączonego do wniosku o świadczenie  dotyczące:

- członka rodziny przebywającego za granicą: wskazanie kraju przebywania wraz z adresem zamieszkania poza granicami RP, nr ubezpieczenia zagranicznego/identyfikacyjnego, nazwę i adres pracodawcy lub miejsce prowadzenia działalności gospodarczej poza granicami RP, dokładne daty wyjazdu, rozpoczęcia aktywności zawodowej (zatrudnienie, działalność gospodarcza, pobieranie zasiłku dla bezrobotnych, pobieranie świadczeń emerytalno-rentowych)

- aktywności zawodowej członka rodziny, który mieszka na terenie Polski w okresie pobytu członka rodziny/drugiego z rodziców dziecka za granicą.

POBIERZ ZAŁĄCZNIK

ZAŁĄCZNIK WIELKA BRYTANIA (dot. obywateli polskich)

ZAŁĄCZNIK WIELKA BRYTANIA (dot. obywateli brytyjskich)

Przekazanie pełnej informacji w załączniku przyczyni się do szybszego rozpatrzenia danej sprawy.

W przypadku, gdy wyjazd osoby uprawnionej do świadczeń lub członka rodziny tej osoby lub rodzica dziecka nastąpi już po wydaniu rozstrzygnięcia o przyznaniu świadczenia, Krakowskie Centrum Świadczeń Urzędu Miasta Krakowa po otrzymaniu informacji o takim wyjeździe, przekazuje wniosek wraz z wymaganymi dokumentami do Małopolskiego Urzędu Wojewódzkiego.

Gdy Urząd Wojewódzki  potwierdzi, że w sprawie mają zastosowanie przepisy o koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego, wówczas Krakowskie Centrum Świadczeń uchyla decyzję przyznającą świadczenia za okres, kiedy mają zastosowanie przepisy o koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego tj.: za okres, kiedy osoba jest zatrudniona lub pobiera świadczenia w innym państwie.

Natomiast jeżeli zostanie ustalone, że w sprawie nie mają zastosowania przepisy o koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego lub nie ma możliwości ustalenia czy w danej sprawie mają one zastosowanie, wówczas wypłata świadczeń będzie kontynuowana.

Jednakże należy pamiętać, że każda sprawa jest indywidualna i kwestia rozstrzygnięcia oraz czas prowadzonego postępowania przez Małopolski Urząd Wojewódzki może się różnić w zależności od sytuacji danej rodziny.

UWAGA

W związku z opuszczeniem Unii Europejskiej przez Wielką Brytanię zmianie uległo postępowanie w sprawie stwierdzenia, czy w danej sprawie (świadczenia rodzinne) mają zastosowanie przepisy o koordynacji systemów zabezpieczania społecznego.

Jeżeli wnioskodawca/członek rodziny/drugi z rodziców dziecka rozpoczął przebywanie na terytorium Wielkiej Brytanii przed zakończeniem okresu przejściowego, który nastąpił z dniem 31 grudnia 2020 r. i przebywa tam nadal, a pozostali członkowie rodziny zamieszkują na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, w sprawie świadczeń rodzinnych nieprzerwanie mają zastosowanie przepisy o koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego.

WAŻNE!

Przepisy o koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego mają również zastosowanie, gdy drugi rodzic dziecka, którego nie ma w składzie rodziny, przebywa poza granicami Rzeczypospolitej Polskiej w państwie, w którym mają zastosowanie przepisy o koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego – np. w przypadku świadczeń rodzinnych gdy wnioskodawca jest osobą samotnie wychowującą dziecko i ma zasądzone świadczenia alimentacyjne na to dziecko od tego rodzica.

Wnioskodawca podlega obowiązkowi zgłoszenia tego faktu a procedura przyznania świadczeń jest analogiczna jak w przypadku osób będących w składzie rodziny!  

Niepoinformowanie o wyjeździe lub przebywaniu poza granicami Polski członka rodziny lub drugiego rodzica dziecka może skutkować powstaniem nienależnie pobranych świadczeń, a w konsekwencji − koniecznością ich zwrotu wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie.