Koordynacja systemów zabezpieczenia społecznego w zakresie świadczeń rodzinnych i wychowawczych

Czym jest koordynacja systemów zabezpieczenia społecznego?

Koordynacja systemów zabezpieczenia społecznego to regulacje prawne, które uzupełniają prawo wewnętrzne danego państwa, dzięki którym osoby przemieszczające się mogą skorzystać ze świadczeń obowiązujących w danym kraju.

Świadczenia pieniężne podlegające koordynacji

1. Zasiłek rodzinny.
2. Zasiłek pielęgnacyjny
3. Świadczenie pielęgnacyjne
4. Specjalny zasiłek opiekuńczy.
5. Jednorazowe świadczenie "Za życiem".
6. Świadczenie rodzicielskie.
7. Świadczenie wychowawcze - program "Rodzina 500+".

Kto podlega koordynacji?

Jeżeli członek twojej rodziny przebywa za granicą, a nie jest to związane z leczeniem, podjęciem nauki lub pobytem turystycznym, to musisz się liczyć z dłuższą procedura przyznawania świadczenia. W przypadku pobytu członka rodziny/drugiego z rodziców dziecka w jednym z kilkunastu krajów będących członkami Unii Europejskiej albo Europejskiego Obszaru Gospodarczego (WYKAZ KRAJÓW) w związku z zatrudnieniem lub pobieraniem renty/emerytury, konieczne jest ustalenie, który organ Prezydent Miasta Krakowa czy Wojewoda Małopolski będzie właściwy do przyznania  świadczenia. W takiej sytuacji wniosek o przyznanie świadczenia i cała zebrana w sprawie dokumentacja przekazywana jest do Wydziału Polityki Społecznej Małopolskiego Urzędu Wojewódzkiego, który podejmuje stosowne rozstrzygnięcia. Organ ten rozstrzyga kwestię, który kraj ma pierwszeństwo do wypłaty świadczeń – Polska czy państwo, w którym aktualnie pracuje członek rodziny/drugi z rodziców dziecka. Kluczowa podczas ustalania pierwszeństwa jest aktywność zawodowa obojga rodziców.

Są tu możliwe następujące sytuacje:

1. Wojewoda odmawia przyznania świadczenia lub przyznaje świadczenie i przekazuje rozstrzygniecie do Prezydenta Miasta Krakowa, który wypłaca świadczenie.
2. Wojewoda ustali, że Polska nie jest krajem pierwszeństwa wypłaty świadczenia i wniosek o ustalenie prawa do tego świadczenia zostanie przekazany do właściwej instytucji zagranicznej, która ma obowiązek rozpatrzyć przesłany wniosek. Tamtejsza instytucja zagraniczna przyzna oraz wypłaci świadczenie. W sytuacji, kiedy wysokość przysługujących za granicą świadczeń jest niższa od świadczeń, które przysługiwałyby na dzieci w Polsce, Wojewoda może przyznać prawo do dodatku dyferencyjnego. Jest to świadczenie w wysokości różnicy pomiędzy wysokością świadczeń przysługujących w Polsce i za granicą.
3. Wojewoda uznaje, że nie zachodzi przypadek koordynacji systemu zabezpieczenia społecznego i przekazuje sprawę do Prezydenta Miasta Krakowa, który przyznaje lub odmawia przyznania świadczenia.

Aby ustalić, czy w konkretnej sprawie mają zastosowanie przepisy o koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego wnioskodawca musi przekazać informacje w formie załącznika dołączonego do wniosku o świadczenie  dotyczące:

- członka rodziny przebywającego za granicą: wskazanie kraju przebywania wraz z adresem zamieszkania poza granicami RP, nr ubezpieczenia zagranicznego/indentyfikacyjnego, nazwę i adres pracodawcy lub miejsce prowadzenia działalności gospodarczej poza granicami RP, dokładne daty wyjazdu, rozpoczęcia aktywności zawodowej (zatrudnienie, działalność gospodarcza, pobieranie zasiłku dla bezrobotnych, pobieranie świadczeń emerytalno-rentowych)

- aktywności zawodowej członka rodziny, który mieszka na terenie Polski w okresie pobytu członka rodziny/drugiego z rodziców dziecka za granicą.

POBIERZ ZAŁĄCZNIK

ZAŁĄCZNIK WIELKA BRYTANIA (dot. obywateli polskich)

ZAŁĄCZNIK WIELKA BRYTANIA (dot. obywateli brytyjskich)

Przekazanie pełnej informacji w załączniku przyczyni się do szybkiego przyznania i wypłaty świadczenia

W przypadku, gdy wyjazd jednego z rodziców nastąpił już po wydaniu rozstrzygnięcia o przyznaniu świadczenia, Krakowskie Centrum Świadczeń Urzędu Miasta Krakowa po otrzymaniu informacji o takim wyjeździe, przeprowadza postępowanie mające na celu wyjaśnienie charakteru wyjazdu, a przypadkach gdy charakter wyjazdu związany jest z zatrudnieniem/oddelegowaniem do pracy w innym państwie Unii Europejskiej albo Europejskiego Obszaru Gospodarczego wniosek wraz z dokumentami zostaje przekazany do Małopolskiego Urzędu Wojewódzkiego.

Gdy Urząd Wojewódzki  potwierdzi, że w sprawie mają zastosowanie przepisy o koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego, wówczas Krakowskie Centrum Świadczeń uchyli prawo do świadczenia wychowawczego od dnia, w którym osoba stała się uprawniona do świadczeń w innym państwie.

Natomiast jeżeli zostanie ustalone, że w sprawie nie mają zastosowania przepisy o koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego lub nie ma możliwości ustalenia czy w danej sprawie mają one zastosowanie, wówczas wypłata świadczeń będzie kontynuowana.

UWAGA

W związku z opuszczeniem Unii Europejskiej przez Wielką Brytanię zmianie uległo postępowanie w sprawie stwierdzenia, czy w danej sprawie (świadczenia rodzinne, świadczenia wychowawcze) mają zastosowanie przepisy o koordynacji systemów zabezpieczania społecznego.

Jeżeli wnioskodawca/członek rodziny/drugi z rodziców dziecka rozpoczął przebywanie na terytorium Wielkiej Brytanii przed zakończeniem okresu przejściowego, który nastąpił z dniem 31 grudnia 2020 r. i przebywa tam nadal, a pozostali członkowie rodziny zamieszkują na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, w sprawie świadczeń rodzinnych oraz świadczenia wychowawczego (świadczenia „500+”) nieprzerwanie mają zastosowanie przepisy o koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego.

WAŻNE!

Niepoinformowanie o wyjeździe lub przebywaniu poza granicami Polski drugiego z rodziców może skutkować powstaniem nienależnie pobranych świadczeń wychowawczych, a w konsekwencji − koniecznością ich zwrotu wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie.

W przypadku zastosowania przepisów o koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego należy pamiętać, że nie złożenie wniosku o świadczenie wychowawcze w Polsce , a także rezygnacja ze świadczeń w Polsce jest równoznaczna z rezygnacją ze świadczeń za granicą. Dlatego warto złożyć wniosek o świadczenie wychowawcze 500+ w Polsce.