Koordynacja systemów zabezpieczenia społecznego w zakresie świadczeń rodzinnych i wychowawczych
Czym jest koordynacja systemów zabezpieczenia społecznego?
Koordynacja systemów zabezpieczenia społecznego to regulacje prawne, które uzupełniają prawo wewnętrzne danego państwa, dzięki którym osoby przemieszczające się mogą skorzystać ze świadczeń obowiązujących w danym kraju.
Świadczenia pieniężne podlegające koordynacji:
- Zasiłek rodzinny.
- Zasiłek pielęgnacyjny.
- Świadczenie pielęgnacyjne.
- Specjalny zasiłek opiekuńczy.
- Jednorazowe świadczenie "Za życiem".
- Świadczenie rodzicielskie.
- Świadczenie wychowawcze - program "Rodzina 500+".
Kto podlega koordynacji?
Jeżeli członek twojej rodziny przebywa za granicą, a nie jest to związane z leczeniem, podjęciem nauki lub pobytem turystycznym, to musisz się liczyć z dłuższą procedura przyznawania świadczenia. W przypadku pobytu członka rodziny/drugiego z rodziców dziecka w jednym z kilkunastu krajów będących członkami Unii Europejskiej albo Europejskiego Obszaru Gospodarczego (WYKAZ KRAJÓW) w związku z zatrudnieniem lub pobieraniem renty/emerytury, konieczne jest ustalenie, który organ Prezydent Miasta Krakowa czy Wojewoda Małopolski będzie właściwy do przyznania świadczenia. W takiej sytuacji wniosek o przyznanie świadczenia i cała zebrana w sprawie dokumentacja przekazywana jest do Wydziału Polityki Społecznej Małopolskiego Urzędu Wojewódzkiego, który podejmuje stosowne rozstrzygnięcia. Organ ten rozstrzyga kwestię, który kraj ma pierwszeństwo do wypłaty świadczeń – Polska czy państwo, w którym aktualnie pracuje członek rodziny/drugi z rodziców dziecka. Kluczowa podczas ustalania pierwszeństwa jest aktywność zawodowa obojga rodziców.
Są tu możliwe następujące sytuacje:
- Wojewoda odmawia przyznania świadczenia lub przyznaje świadczenie i przekazuje rozstrzygniecie do Prezydenta Miasta Krakowa, który wypłaca świadczenie.
- Wojewoda ustali, że Polska nie jest krajem pierwszeństwa wypłaty świadczenia i wniosek o ustalenie prawa do tego świadczenia zostanie przekazany do właściwej instytucji zagranicznej, która ma obowiązek rozpatrzyć przesłany wniosek. Tamtejsza instytucja zagraniczna przyzna oraz wypłaci świadczenie. W sytuacji, kiedy wysokość przysługujących za granicą świadczeń jest niższa od świadczeń, które przysługiwałyby na dzieci w Polsce, Wojewoda może przyznać prawo do dodatku dyferencyjnego. Jest to świadczenie w wysokości różnicy pomiędzy wysokością świadczeń przysługujących w Polsce i za granicą.
- Wojewoda uznaje, że nie zachodzi przypadek koordynacji systemu zabezpieczenia społecznego i przekazuje sprawę do Prezydenta Miasta Krakowa, który przyznaje lub odmawia przyznania świadczenia.
Aby ustalić, czy w konkretnej sprawie mają zastosowanie przepisy o koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego wnioskodawca musi przekazać informacje w formie załącznika dołączonego do wniosku o świadczenie dotyczące:
- członka rodziny przebywającego za granicą: wskazanie kraju przebywania wraz z adresem zamieszkania poza granicami RP, nr ubezpieczenia zagranicznego/indentyfikacyjnego, nazwę i adres pracodawcy lub miejsce prowadzenia działalności gospodarczej poza granicami RP, dokładne daty wyjazdu, rozpoczęcia aktywności zawodowej (zatrudnienie, działalność gospodarcza, pobieranie zasiłku dla bezrobotnych, pobieranie świadczeń emerytalno-rentowych)
- aktywności zawodowej członka rodziny, który mieszka na terenie Polski w okresie pobytu członka rodziny/drugiego z rodziców dziecka za granicą.
Przekazanie pełnej informacji w załączniku przyczyni się do szybkiego przyznania i wypłaty świadczenia
W przypadku, gdy wyjazd jednego z rodziców nastąpił już po wydaniu rozstrzygnięcia o przyznaniu świadczenia, Krakowskie Centrum Świadczeń Urzędu Miasta Krakowa po otrzymaniu informacji o takim wyjeździe, przeprowadza postępowanie mające na celu wyjaśnienie charakteru wyjazdu, a przypadkach gdy charakter wyjazdu związany jest z zatrudnieniem/oddelegowaniem do pracy w innym państwie Unii Europejskiej albo Europejskiego Obszaru Gospodarczego wniosek wraz z dokumentami zostaje przekazany do Małopolskiego Urzędu Wojewódzkiego.
Gdy Urząd Wojewódzki potwierdzi, że w sprawie mają zastosowanie przepisy o koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego, wówczas Krakowskie Centrum Świadczeń uchyli prawo do świadczenia wychowawczego od dnia, w którym osoba stała się uprawniona do świadczeń w innym państwie.
Natomiast jeżeli zostanie ustalone, że w sprawie nie mają zastosowania przepisy o koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego lub nie ma możliwości ustalenia czy w danej sprawie mają one zastosowanie, wówczas wypłata świadczeń będzie kontynuowana.
Informujemy, że w okresie świadczeniowym 2019/2021 od 1 lipca br. przekazano do Małopolskiego Urzędu Wojewódzkiego ponad 700 spraw dotyczących świadczenia wychowawczego. Dzięki prawidłowo wypełnionemu załącznikowi w zakresie pobytu członka rodziny/drugiego z rodziców za granicą oraz przekazaniu możliwie maksymalnej ilości danych o takim pobycie ponad 130 wnioskodawcom wypłacono świadczenie wychowawcze.
WAŻNE!
Niepoinformowanie o wyjeździe lub przebywaniu poza granicami Polski drugiego z rodziców może skutkować powstaniem nienależnie pobranych świadczeń wychowawczych, a w konsekwencji − koniecznością ich zwrotu wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie.
W przypadku zastosowania przepisów o koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego należy pamiętać, że nie złożenie wniosku o świadczenie wychowawcze w Polsce , a także rezygnacja ze świadczeń w Polsce jest równoznaczna z rezygnacją ze świadczeń za granicą. Dlatego warto złożyć wniosek o świadczenie wychowawcze 500+ w Polsce.
